Tham quan bảo tàng cội nguồn Phú Quốc

Dành nguyên cả một ngày để khám phá những cung đường bí ẩn phía nam đảo Phú Quốc, chúng ta cùng tìm hiểu về bảo tàng Cội Nguồn Phú Quốc của Huỳnh Phước Huệ làm điểm đến đầu tiên. Thật kỳ lạ, giống như được ngược dòng thời gian trở về nguồn cội, ấn tượng một đảo ngọc trù phú mà kiên cường, thâm trầm mà sống động cứ thế tuôn chảy dạt dào theo hình dung mỗi bước chân…

Toà nhà 5 tầng, không gian Bảo tàng Cội Nguồn trưng bày hiện vật sưu tầm về huyện đảo Phú Quốc.

Một Phú Quốc thu nhỏ với toàn bộ lịch sử tự nhiên, xã hội từ quá khứ tới hiện tại được gói gọn trong ngôi nhà năm tầng tọa lạc bình yên trên triền đồi thoai thoải của thị trấn Dương Ðông. Ði qua tầng một, tầm mắt chúng tôi bị hút bởi những gian trưng bày theo chuyên đề lịch sử tự nhiên và sinh vật cảnh Phú Quốc. Chúng tôi đến với không gian tầng hai với những góc tái hiện lịch sử chân thực xuyên suốt về quá trình khai phá, đấu tranh của hòn đảo ngọc: từ một Phú Quốc gian khổ thời phong kiến đến một Phú Quốc kiên cường trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và đi lên trong công cuộc dựng xây hôm nay.

Gỗ hóa thạch được phát hiện tại xã Bãi Thơm - Phú Quốc. Gỗ hóa thạch có nguồn gốc từ những cây rừng nguyên sinh, trong kỷ Triassic và Jurassic cách đây khoảng 138 - 208 triệu năm.

Những bậc cầu thang nhỏ đưa chúng tôi lên không gian của tầng ba với những bộ sưu tập gốm cổ. Ai nấy đều ấn tượng và ngỡ ngàng trước mô hình con tàu đắm được khai quật ở bờ đông đảo nằm trải dài suốt tầng bốn bảo tàng. Vừa ve vuốt mặt tàu gỗ nhẵn thín, chúng tôi vừa mải miết chiêm ngưỡng những cổ vật gốm Thái Lan vớt lên từ thân tàu được xác định có từ thế kỷ 15-17. Nào bát, nào lọ, nào hũ men nâu đen, tất cả khiến chúng tôi bất ngờ khi phát hiện ra từ rất sớm, đảo ngọc đã nhộn nhịp những hoạt động giao lưu, mua bán sầm uất bằng con đường thông thương trên biển.

Năm 2006, tại vùng biển phía đông đảo Phú Quốc, ngư dân lặn bắt Đồn Đột đã phát hiện xác con tàu đắm dài khoảng 20m, trên tàu có hàng trăm hiện vật gốm gia dụng với nhiều loại hình: Kendi, chum, hũ, bình, vịm… khá phong phú và lạ, không thuộc truyền thống gốm Việt Nam, Trung Quốc, không tương hợp dòng gốm Khmer. Theo các nhà nghiên cứu, đây là dòng gốm từ Thái Lan, có niên đại thế kỷ XVI - XVII, chúng được sản xuất hàng loạt và cũng xuất hiện hàng loạt trên vùng biển, đảo Phú Quốc. Điều này minh chứng, thời điểm đó ở Phú Quốc đã có sự giao lưu, thông thương với các vùng lân cận.

 Nhiều đồ gốm quý giá phát hiên trên khoan tàu

Đột đá được sưu tầm, trưng bày tại bảo tàng.

Tinh tế mà chân thực, bằng tất cả sức lôi cuốn của mình, Cội Nguồn đã khắc vào cảnh quan Phú Quốc một dấu ấn lịch sử văn hóa rất riêng về chính hòn đảo hình giọt lệ. Ấy cũng là minh chứng sống động cho niềm đam mê cũng như cái tâm của người đã nhọc công gây dựng bảo tàng. Hỏi thăm bất kỳ người dân nào nơi huyện đảo, hầu như ai cũng thuộc nằm lòng câu chuyện của chàng thanh niên trẻ tên Huỳnh Phước Huệ người đã dám đầu tư năm tỷ đồng để xây Bảo tàng Cội nguồn-Bảo tàng tư nhân thứ chín của Việt Nam, cũng là bảo tàng tư nhân duy nhất ở Phú Quốc. Sáu héc-ta đất giữa đảo được tận dụng triệt để để lưu giữ hồn vía Phú Quốc với hơn 3.000 cổ vật quý hiếm, trong đó 2.645 cổ vật gốm, sứ, đá, đồng đã được UNESCO công nhận, hơn 300 bộ thư mục quý bằng các chữ Hán, Việt, Pháp, Anh, hơn 100 tác phẩm tranh nghệ thuật dân gian... Cùng với những câu chuyện lịch sử được phục dựng và kể lại một cách sinh động, bảo tàng Cội Nguồn đã trở thành điểm đến "có một không hai" của Phú Quốc, độc đáo và kỳ thú từ khung cảnh, kiến trúc đến hiện vật.

3 gian trưng bày hiện vật của bảo tàng cội nguồn

Theo những con đường nhỏ ngoằn ngoèo, uốn lượn theo triền dốc, từ bảo tàng, chúng tôi còn được đến thăm khu trưng bày mỹ nghệ gỗ lũa, khu mỹ nghệ ốc biển, gian trưng bày các sản phẩm trang sức và lưu niệm làm từ ngọc trai, khu phục dựng nhà sàn truyền thống Phú Quốc, nhà thờ họ tộc, tín ngưỡng dân gian, cùng các khu bảo tồn chó xoáy, đại bàng biển và ó biển…

Vỏ ốc biển, qua bàn tay khéo léo của nghệ nhân đã tạo nên những tác phẩm nghệ thuật độc đáo.

 Mỗi gian trưng bày lại đem đến những xúc cảm khác nhau về thiên nhiên và con người Phú Quốc. Người Việt Nam và bạn bè quốc tế vẫn hay rung động trước vẻ đẹp hoang sơ nhưng mỹ lệ, phóng khoáng của huyện đảo Phú Quốc. Nhưng đến với Cội Nguồn, người ta sẽ còn nhận ra nét sâu lắng, thâm trầm, kết tụ tinh hoa đất trời đảo ngọc, đúng như hai câu thơ mà GS Vũ Khiêu đã tặng Cội Nguồn khi có lần tới thăm Phú Quốc: “Chắt lọc tinh hoa kim cổ lại/Nêu cao nguồn cội nước non này”.